Adet Düzensizliği

Kadınlarda hekime başvurmaya sebebiyet veren en sık şikâyetlerden biri adet düzensizliğidir. Bununla beraber adet düzensizliğini yaratan sebepler açısından bakıldığı zaman birbirinden çok farklı ve bağımsız konular adetlerde düzensizlik yapmaktadır. Bunları çeşitlerine göre sıralandırdığımızda;

  • Menarş (ergenlik) dönemine ait adet düzensizliği
  • Üreme çağında görülen adet düzensizlikleri
  • Menopoza geçiş dönemi (klimakteryum) ve erken dönem menopoz
  • Geç menopoz dönemi
    Kanamaları olarak yaş gruplarına göre ayrımı yapılabilir. Bu yaş gruplarında dahi adet düzensizlikleri çok farklı sebeplerden olabilmektedir.
  • Menarş dönemine ait bozukluklar
    Genç kızlarda ortalama 11 yaşında başlayan adet kanamalarının ilk 1-2 yıllık döneminde düzenli olması beklenmez. Bu dönemde kanamanın düzensizliği değil kişinin toplam kan kaybı önem taşır. Kişi eğer aşırı adet görüyor ve buna bağlı anemi (kansızlık) meydana geliyorsa mutlaka tedavi planı yapılırken bunun dışındaki diğer durumlarda sık ama az adet görme, seyrek adet görme, adeti geç görme vb. durumlarda medikal tedavi yerine kişi gözlem programına alınır.
  • Üreme çağı
    Üreme çağındaki hastalarda bahsedilen dönemi menarj menopoz yerine 20-40 yaş arasında değerlendirmek daha doğru olacaktır. Bu dönem içerisinde adet düzensizliği gebelik beklentisine ve hastanın muayenesinde tespit edilen bulgulara göre şekillendirilir. Gebelik beklentisi olmayan muayene bulgularında olağandışılık bulunmayan, aşırı kanaması olmayan ya da bulunan olağandışılığın (önem taşımayan myomlar, basit yumurtalık kistleri gibi) önem taşımadığı durumlarda hasta takip programına alınır. Tarihe bağı düzensizlikler adetlerinin tahmin edilen tarihten daha geç ya da daha erken olması fakat makul sürelerde adetlerin sonlanması tedavi gerektiren bir durum değildir. Bununla beraber gebelik beklentisi olan kadınlarda adet düzensizlikleri nedenleri tespit edilerek tedavisi yapılması gereken bir durumdur. Adetin zamanlaması kişinin hormonel durumu, kilosu vb. sebeplere bağlı olabilirken adetin aşırı dönem dönem pıhtılar halinde meydana gelmesi ise myom, endometrium (rahim içi dokusu hastalıkları), endometrial polip, endometrial hiperplaziler (rahim kalınlaşmaları), iyi ya da kötü huylu hastalıklar tarafından gerçekleşebilirler. Bu nedenden dolayı adetlerin yoğun gören hastalarda muayene bulgularında rahim içi kalınlığı düzensiz, artmış ya da içeriğinde tespit edilen farklı bir oluşumun gözlemlenmesi durumunda bu dokudan örnekleme yapmak hatta dokunun tamamını patolojik inceleyeme göndermek hem teşhis hem de tedavinin birinci basamağı olarak büyük önem taşır.
  • Menopoza geçiş dönemi ve erken dönem menopozda karşımıza çıkan adet düzensizlikleri
    Bu hastalarda ortaya çıkan sorun aşırı ve uzun süreli yoğun adet görmektir. Bu yaş grubundaki hastalarda rahim kanserleri sık görüldüğünden mutlaka dikkatle incelenmesi gerekir. Bu hastaların muayenelerinde soruna sebebiyet vermiş olabilecek endometrium dokusuna ait hastalıklar ile beraber myomlarda bu sorunlar için yakından değerlendirilmelidir. Bu hastalarda muhakkak rahim içi dokusunun örneklendirilmesi gerekmektedir. Hatta mümkünse probe küretaj şeklinde dokunun tamamı incelenmelidir.
  • Geç menopoz döneminde kanamalar

Bu hasta grubunda meydana gelen olası kanamalar kanamanın miktarından bağımsız olarak mutlaka yakından incelenmeli ve aksi ispat edilinceye kadar da olumsuz bir hastalık olasılığı göz ardı edilmemelidir. Mutlaka endometrial örnekleme ve ya probe küretaj yapılmalı patoloji sonucuna göre hareket edilmelidir.